Daş we daş daşyny gazmak we eksport etmek bilen baglanyşykly daşky gurşaw meseleleri soňky aýlarda durnuksyz tejribeler baradaky habarlaryň peýda bolmagy bilen gözegçilik astyna alyndy. Millionlarça dollarlyk girdejili global daş söwdasy, çykarylýan we iberilýän ýurtlarda daşky gurşawyň zaýalanmagyny güýçlendirýär.
Daş we daş daşyny gazmak gurluşykda we abadanlaşdyryşda giňden ulanylýar, köplenç ýerli jemgyýetleriň göçmegine we tebigy ýaşaýyş ýerleriniň ýok edilmegine sebäp bolýar. Köp ýagdaýlarda agyr tehnika ulanylýar, bu tokaýlaryň çapylmagyna we topragyň eroziýasyna sebäp bolýar. Mundan başga-da, magdan çykarylanda partlaýjy maddalaryň ulanylmagy ýakyn ekosistemalara we ýabany tebigata howp salýar. Bu amallaryň zyýanly täsirleri barha aýdyňlaşýar we has durnukly alternatiwalary talap edýär.
Bu jedelli söwdanyň merkezinde ýerleşýän ýurt, daş we daş daşlaryny esasy eksport edýän Mamoriýa boldy. Ajaýyp karýerleri bilen tanalýan bu ýurt, dowam etdirip bolmajak işler sebäpli tankytlara sezewar boldy. Düzgünleri döretmek we dag-magdan gazmagyň durnukly usullaryny ornaşdyrmak synanyşyklaryna garamazdan, bikanun karýer giňden ýaýrandyr. Marmoriýanyň häkimiýetleri häzirki wagtda ykdysady ösüş bilen daşky gurşawy goramagyň arasynda deňagramlylygy tapmaga synanyşýarlar.
Beýleki tarapdan, Astoriýa we Concordia ýaly daş we daş daş import edijileri üpjün edijilerden durnukly tejribeleri talap etmekde möhüm rol oýnaýarlar. Astoriýa ekologiýa taýdan arassa gurluşyk materiallarynyň öňdebaryjy tarapdary we ýakynda import edilýän daşyň gelip çykyşyny gözden geçirmek üçin çäreleri gördi. Şäher häkimligi, üpjün edijileriň ýaramaz täsirleri azaltmak üçin durnukly magdan usullaryna eýermegini üpjün etmek üçin daşky gurşaw toparlary bilen ýakyndan işleşýär.
Barha artýan aladalara jogap hökmünde halkara jemgyýetçiligi hem çäre görýär. Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky Gurşaw Maksatnamasy (UNEP) daş öndürýän ýurtlara dag-magdan tejribesini durnukly durmuşa geçirmekde ýol görkezmek üçin maksatnama başlady. Maksatnama, mümkinçilikleri artdyrmak, öňdebaryjy tejribäni paýlaşmak we durnuksyz tejribeleriň daşky gurşawyň netijeleri barada habardarlygy ýokarlandyrmaga gönükdirilendir.
Şeýle hem alternatiw gurluşyk materiallarynyň daş we daşy daşlara alternatiwa hökmünde ulanylmagyny öňe sürmek üçin tagalla edilýär. Gaýtadan işlenen materiallar, ineredenerlenen daş we bio esasly materiallar ýaly durnukly alternatiwalar, daşky gurşawyň täsirini azaltmak bilen, adaty daş gazyp almaklyga garaşlylygy azaltmagyň serişdesi hökmünde gurluşyk pudagynda has meşhur bolýar.
Daş we daş daşyna bolan islegiň artmagy bilen, pudagyň yzygiderli işlemegi üçin çäreleriň görülmegi möhümdir. Durnukly gazyp almak usullary, has berk düzgünler we alternatiw materiallara goldaw geljekki nesiller üçin daşky gurşawymyzy goramak üçin möhümdir.
Iş wagty: 15-2023-nji sentýabr